Strona główna ASTOR
Automatyka w praktyce

Komunikacja MQTT – jak skonfigurować w Codesys?
Kurs programowania w Codesys odc. 11

Kontakt w sprawie artykułu: Mateusz Pytel - 2022-09-16

Z tego artykułu dowiesz się:

  • jak dodać klienta MQTT do środowiska Codesys,
  • jakie bloki funkcyjne są stosowane w komunikacji MQTT,
  • jak skonfigurować komunikację krok po kroku.

Zapraszamy na kolejny odcinek naszego kursu. Tym razem skupimy się na komunikacji za pomocą protokołu MQTT w środowisku Codesys. Protokół MQTT jest przydatny, gdy mówimy o konieczności połączenia ze sobą rozległej sieci obiektów i urządzeń, rozproszonej nawet na dużym terenie. Komunikację tego typu możesz prowadzić z poziomu aplikacji w Codesys.

Kurs programowania w Codesys

Część I – Podstawowe funkcjonalności środowiska Codesys

1. Pierwsze kroki w Codesys. Jak stworzyć program?
2. Pierwsze podłączenie i przygotowanie Codesys do pracy ze sterownikiem PLC.
3. Język drabinkowy (LD).
4. Typy danych w Codesys, rodzaje zmiennych, sposoby ich tworzenia.
5. Język schematów blokowych (FBD).
6. Tworzenie podstawowej wizualizacji HMI.
7. Język strukturalny (ST).
8. Diagnostyka w Codesys – jak sprawdzać działanie oprogramowania i sterownika?
9. Język bloków funkcyjnych (CFC).
10. Funkcja, blok funkcyjny, program – zmodyfikuj program w Codesys dla lepszej funkcjonalności.

Część II – Zaawansowane funkcje i możliwości środowiska Codesys

11. Komunikacja MQTT – jak skonfigurować w Codesys?
12. Komunikacja EtherCAT – konfiguracja i przykładowa aplikacja.
13. Softmotion – synchronizacja serwonapędów przy pomocy sterownika PLC.
14. Komunikacja Modbus RTU i TCP/IP w środowisku Codesys.
15. Tworzenie projektów w Codesys ze sterownikami bezpieczeństwa Safety: architektura systemu bezpieczeństwa.
16. Programowanie sterownika bezpieczeństwa w Codesys.
17. Integracja sterownika PLC z systemem SCADA w Codesys.
18. Konfiguracja maszyny CNC z wykorzystaniem sterownika PLC – obsługa G-Code.

Dodatkowe materiały i lekcje dla kursantów:

1. Jak stworzyć wirtualny serwonapęd w Codesys? Instrukcja krok po kroku.
2. Przykładowa aplikacja Codesys w języku ST i LD: napełnianie i opróżnianie zbiorników wraz z alarmowaniem.

Najczęściej zadawane pytania:

Sprawdź odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące środowiska Codesys.

Czym jest protokół MQTT?

Message Queue Telemetry Transport (MQTT) to protokół komunikacyjny oparty o wzorzec publikacja/subskrypcja. To prosty, lekki protokół transmisji danych, przeznaczony do komunikacji pomiędzy urządzeniami niewymagającymi dużej przepustowości. Poprzez ograniczenie prędkości transmisji, protokół MQTT zapewnia bardzo wysoką niezawodność transmisji i idealnie sprawdza się przy połączeniach #maszyna – maszyna, w przemysłowym Internecie rzeczy #IIoT oraz w urządzeniach mobilnych.

Klientem MQTT może być dowolne urządzenie podłączone do sieci, które ma zaimplementowany stos TCP/IP i protokół MQTT. Klienci nie komunikują się ze sobą bezpośrednio, a w oparciu o element pośredniczący, którym jest broker. Broker pełni rolę serwera, z którym łączą się klienci, aby za jego pośrednictwem publikować informacje. Jego zadaniem jest odbieranie wiadomości od klientów publikujących i rozsyłanie jej do odpowiednich klientów subskrybujących.

Dodanie klienta MQTT do środowiska

Aby dodać klienta MQTT do środowiska, należy pobrać paczkę bibliotek IIoT Libraries. W niej znajduje się klient, który będzie pracować w wersji demo. Demo klienta MQTT będzie pracować przez 30 minut, następnie należy zresetować sterownik, aby móc ponownie korzystać z wersji demo klienta.

Dodaj paczkę bibliotek korzystając z opcji Package Manager, znajdującej się w pasku Tools. Otworzy się okno dialogowe, dzięki któremu wybierzesz paczkę bibliotek do instalacji, a potwierdzając wybór, przejdziesz do instalacji.

Instalacja paczki bibliotek. Źródło: ASTOR

Bloki funkcyjne używane do komunikacji

Biblioteka MQTT zawarta w paczce IIoT posiada trzy bloki funkcyjne, które umożliwiają połączenie z brokerem, subskrypcję danego tematu oraz publikacje wiadomości. W tej części omówię wejścia i wyjścia każdego bloku z osobna, zwracając uwagę na funkcjonalność każdego z nich.

Klient MQTT – omówienie bloku funkcyjnego

Ten blok funkcyjny służy do połączenia się z brokerem MQTT. Wejścia do tego bloku służą do określenia danych połączenia, takich jak IP serwera, nazwa hosta, ID klienta, itd.

Blok funkcyjny MQTTClient, źródło: ASTOR

Wejścia bloku:

Wyjścia bloku:

Subscriber MQTT – omówienie bloku funkcyjnego

Blok Subscriber jest odbiorcą wiadomości przesyłanych z innego urządzenia za pomocą brokera. Za jego pomocą użytkownik może wybrać temat do subskrypcji, z którego będzie otrzymywać wiadomości.

Blok funkcyjny MQTTSubscriber, źródło ASTOR

Opis wejść:

Opis wyjść:

Publisher MQTT – omówienie bloku funkcyjnego

Blok funkcyjny Publisher służy do wysyłania wiadomości w określonym temacie do subskrybentów tematu. Użytkownik wybiera temat oraz dodaje wiadomość, która zostanie przekazana do innych klientów, subskrybujących temat.

Blok funkcyjny MQTTPublisher, źródło ASTOR

Opis wejść:

Opis wyjść:

Dedykowany typ zmiennej – MQTT_QOS

Jak mogłeś/łaś zauważyć, w tabelach odnoszących się do zmiennych wejścia i wyjścia bloków funkcyjnych istnieje nowy typ zmiennej o nazwie MQTT_QOS. QoS jest to skrót od określenia Quality of Service, co w przypadku MQTT odnosi się do gwarancji dostarczania wiadomości między brokerem a klientami. Możemy wyróżnić 3 typy QoS:

  • 0 – co najwyżej raz. Klient wysyła wiadomość tylko raz. Broker nie wysyła potwierdzenia do Klienta o otrzymanej wiadomości, wiadomości nie są przechowywane przez nadawcę i nie są wykorzystywane potwierdzenia odbioru oraz realizowana ewentualna ponowna przesyłka wiadomości
  • 1 – przynajmniej raz. Klient wysyła wiadomość przynajmniej raz. Oczekiwane jest potwierdzenie otrzymania wiadomości od brokera, który w razie ponownej wysyłki przechowuje wiadomość. Gdy nadawca nie otrzyma potwierdzenia w określonym czasie, wiadomość będzie wysyłana, aż do otrzymania potwierdzenia.
  • 2 – tylko raz. Klient wyśle wiadomość raz, wtedy gdy wszystkie parametry połączenia będą wskazywały na możliwość bezpiecznej wysyłki wiadomości.

Komunikacja MQTT w CodeSys – krok po kroku

Po poznaniu bloków funkcyjnych, należących do biblioteki MQTT, możesz przystąpić do utworzenia aplikacji. Stwórz nowy projekt, do którego dodasz nowy program w języku CFC.

Utworzenie nowego programu, źródło ASTOR

Po utworzeniu programu, należy dodać pierwszy blok funkcyjny, którym będzie klient MQTT. Dodaj pusty blok z sekcji Toolbox znajdującej się po prawej stronie ekranu. Po dodaniu bloku, zmień jego typ na MQTT.MQTTClient oraz nadaj mu nazwę „mqttClient”.

Dodanie klienta, źródło: ASTOR

Następnie dodaj blok Input do programu i połącz go z wejściem uiPort. Po podłączeniu, przydziel do niego nową zmienną o nazwie uiPort i typie UINT.

Dodanie bloku Input, źródło ASTOR

Dodaj do programu kolejne dwie zmienne, które zostaną wykorzystane do podłączenia kolejnych wejść do bloku MQTTClient.

  • sHostname – typu String(255)
  • sWillMessage – typu String(1024)

Po dodaniu nowych zmiennych, dodaj także kolejne bloki Input i przydziel im zmienne w sposób podany w grafice poniżej.

Końcowy wygląd bloku MQTTClient, źródło ASTOR

Po zakończeniu prac nad klientem, dodaj blok funkcyjny. Będzie to blok MQTT.MQTTSubscribe. Dodaj go analogicznie do klienta MQTT i nadaj nazwę „mqttSubscriber”. Kolejną czynnością będzie zadeklarowanie zmiennych, które zostaną wykorzystane na wejściach bloku.

  • sSubscribeMessage – typu String(4096)
  • wsSubscribeTopicFilter – typu WString(1024)

Przydziel zadeklarowane zmienne w sposób ukazany na poniższej grafice.

Konfiguracja bloku MQTTSubscriber, źródło ASTOR

Ostatnim blokiem, który dodasz będzie blok MQTT.MQTTPublish. Nadaj mu nazwę „mqttPublisher”.

Następnie zadeklaruj zmienne, które nadasz na wejścia bloku. Te zmienne to:

  • sPublishMessage – typu String(4096)
  • wsPublishTopic – typu WString(1024)

Przydziel zadeklarowane zmienne w sposób ukazany na poniższej grafice.

Wstępna konfiguracja bloku MQTTPublish, źródło ASTOR

Dodatkowo dodaj dwa nowe bloki RS. Będą one potrzebne do sporządzenia wizualizacji, dzięki której będzie można regulować połączenie z brokerem. Bloki nazwij odpowiednio: rsPub1Done oraz rsPub1Error i podłącz je z wyjściami bloku MQTTPublish w sposób ukazany w poniższej grafice.

Końcowa konfiguracja bloku MQTTPublisher, źródło ASTOR

Tym sposobem przygotowałeś/łaś program do komunikacji z wykorzystaniem protokołu MQTT. Teraz możesz przejść do przygotowania wizualizacji.

Wizualizacja – krok po kroku

Wizualizacja będzie się składać z czterech grup elementów, które razem będą składać się na całość wizualizacji:

  • Ustawienia połączenia
  • Ustawienia Last Will
  • Subskrybent
  • Wydawca

Pierwsza grupa elementów posłuży do określenia połączenia z brokerem MQTT. W niej będzie można wpisać adres brokera, port serwera, login oraz hasło a także identyfikator klienta, wraz z dodatkowymi opcjami połączenia. Grupa elementów ma wyglądać następująco:

Ustawienia połączenia, źródło: ASTOR

Widoczne elementy należy skonfigurować w następujący sposób:

  • Pole tekstowe Nazwa serwera/IP: W sekcji Text Variable dodaj zmienną sHostname oraz w sekcji Input Configuration skonfiguruj opcję OnMouseClick dodając funkcję Write a variable
  • Pole tekstowe Port serwera: W sekcji Text Variable dodaj zmienną uiPort oraz w sekcji Input Configuration skonfiguruj opcję OnMouseClick dodając funkcję Write a variable
  • Pole wyboru TLS: W sekcji Position dodaj zmienną mqttClient.xUseTLS w rubryce Variable
  • Pole tekstowe Login: W sekcji Text Variable dodaj zmienną mqttClient.wsUsername oraz w sekcji Input Configuration skonfiguruj opcję OnMouseClick dodając funkcję Write a variable
  • Pole tekstowe Hasło: W sekcji Text Variable dodaj zmienną mqttClient.wsPassword oraz w sekcji Input Configuration skonfiguruj opcję OnMouseClick dodając funkcję Write a variable
  • Pole wyboru Nowa sesja: W sekcji Position dodaj zmienną mqttClient.xCleanSession w rubryce Variable
  • Pole tekstowe ID klienta: W sekcji Text Variable dodaj zmienną mqttClient.sClientId oraz w sekcji Input Configuration skonfiguruj opcję OnMouseClick dodając funkcję Write a variable

Ustawienia Last Will

Kolejna grupa elementów będzie służyć do konfiguracji ustawień Last Will i inicjalizacji połączenia z brokerem. W niej otrzymasz wiadomość Last Will oraz połączysz się z brokerem. Grupa elementów ma wyglądać następująco:

Ustawienia Last Will, źródło: ASTOR

Widoczne elementy należy skonfigurować w następujący sposób:

  • ComboBox LastWill QoS: W sekcji Position dodaj zmienną mqttClient.eWillqoS w rubryce Variable
  • Pole tekstowe Temat Last Will: W sekcji Text Variable dodaj zmienną mqttClient.wsPassword oraz w sekcji Input Configuration skonfiguruj opcję OnMouseClick dodając funkcję Write a variable
  • Pole tekstowe Wiadomość Last Will: W sekcji Text Variable dodaj zmienną sWillMessage oraz w sekcji Input Configuration skonfiguruj opcję OnMouseClick dodając funkcję Write a variable
  • Pole wyboru Zachowaj Last Will: W sekcji Position dodaj zmienną mqttClient.xWillRetain w rubryce Variable
  • Przycisk Połącz z Brokerem: W sekcji Position dodaj zmienną mqttClient.xEnable w rubryce Variable
  • Dioda nr 1: W sekcji Position dodaj zmienną mqttClient.xConnectedToBroker w rubryce Variable
  • Dioda nr 2: W sekcji Position dodaj zmienną mqttClient.xError w rubryce Variable

Subskrybcja

Trzecia grupa będzie odpowiedzialna za subskrypcję tematów oraz odbieranie wiadomości. Grupa elementów ma wyglądać następująco:

Grupa elementów Subskrybent, źródło: ASTOR

Widoczne elementy należy skonfigurować w następujący sposób:

  • ComboBox QoS: W sekcji Position dodaj zmienną mqttSubscriber.eSubscribeQoS w rubryce Variable
  • Pole tekstowe Filtr tematów: W sekcji Text Variable dodaj zmienną wsSubscribeTopicFilter oraz w sekcji Input Configuration skonfiguruj opcję OnMouseClick dodając funkcję Write a variable
  • Pole tekstowe Ostatni temat: W sekcji Text Variable dodaj zmienną mqttSubscriber.wsLastTopic oraz w sekcji Input Configuration skonfiguruj opcję OnMouseClick dodając funkcję Write a variable
  • Pole tekstowe Wiadomość: W sekcji Text Variable dodaj zmienną sSubscribeMessage oraz w sekcji Input Configuration skonfiguruj opcję OnMouseClick dodając funkcję Write a variable
  • Przycisk Subskrybuj: W sekcji Position dodaj zmienną mqttSubscriber.xEnable w rubryce Variable
  • Dioda nr 1: W sekcji Position dodaj zmienną mqttSubscriber.xSubscribeActive w rubryce Variable
  • Dioda nr 2: W sekcji Position dodaj zmienną mqttSubscriber.xError w rubryce Variable

Publikowanie

Ostatnia grupa elementów jest odpowiedzialna za publikowanie wiadomości w danym temacie. Grupa elementów ma wyglądać następująco:

Grupa elementów Wydawca, źródło: ASTOR

Widoczne elementy należy skonfigurować w następujący sposób:

  • ComboBox QoS: W sekcji Position dodaj zmienną mqttPublisher.eQoS w rubryce Variable
  • Pole tekstowe Temat: W sekcji Text Variable dodaj zmienną wsPublishTopic oraz w sekcji Input Configuration skonfiguruj opcję OnMouseClick dodając funkcję Write a variable
  • Pole tekstowe Wiadomość: W sekcji Text Variable dodaj zmienną sPublishMessage oraz w sekcji Input Configuration skonfiguruj opcję OnMouseClick dodając funkcję Write a variable
  • Pole wyboru Zachowaj: W sekcji Position dodaj zmienną mqttPublisher.xRetain w rubryce Variable
  • Pole wyboru Prześlij ponownie: W sekcji Position dodaj zmienną mqttPublisher.xReDelivery w rubryce Variable
  • Przycisk Publikuj: W sekcji Position dodaj zmienną mqttPublisher.xEnable w rubryce Variable
  • Dioda nr 1: W sekcji Position dodaj zmienną rsPub1Done.Q1 w rubryce Variable
  • Dioda nr 2: W sekcji Position dodaj zmienną rsPub1Error.Q1 w rubryce Variable

Aby zainicjować połączenie, należy wprowadzić IP oraz port serwera, nazwę hosta, po czym należy kliknąć przycisk Połącz z brokerem. Zielona dioda wskazuje, że klient połączył się z brokerem. Czerwona dioda oznacza błąd podczas połączenia.

W tym odcinku to już wszystko. W kolejnym dowiesz się, jak skonfigurować komunikację z wykorzystaniem protokołu EtherCAT.

Do zobaczenia!

Autor artykułu: Mateusz Steczkowski

Newsletter Poradnika Automatyka

Czytaj trendy i inspiracje, podstawy automatyki, automatykę w praktyce

Please wait...

Dziękujemy za zapis do newslettera!

Czy ten artykuł był dla Ciebie przydatny?

Średnia ocena artykułu: 4 / 5. Ilość ocen: 2

Ten artykuł nie był jeszcze oceniony.

Zadaj pytanie

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *