Cscape 10 – nowa wersja oprogramowania narzędziowego dla sterowników Horner APG

Nowa wersja programu Cscape – w stosunku do wersji poprzedniej – jest przyjaźniejsza dla użytkownika pod wieloma względami. W tym artykule przedstawiamy nowości w Cscape 10 w porównaniu do Cscape 9.

Artykuł podzielony jest na cztery segmenty, opisujące zmiany w interfejsie użytkownika, edycji ekranów operatorskich, pobieraniu programów oraz nowych możliwości, jakie daje używanie Cscape 10 z najnowszymi sterownikami rodziny Canvas.

Nowy interfejs graficzny

Po uruchomieniu programu Cscape 10 po raz pierwszy naszym oczom ukaże się okno dialogowe, pozwalające od razu wybrać tryb edytora w naszym nowym projekcie. Domyślnie wybrana jest opcja polegająca na adresowaniu opartym na zmiennych. W przypadku Cscape 9 domyślnie ustawiona jest opcja z adresowaniem opartym na rejestrach.

Kolejną rzucającą się w oczy zmianą jest sam interfejs użytkownika. W przypadku Cscape 9 wyglądał on następująco:

Cscape 10 oferuję ulepszoną i unowocześnioną oprawę graficzną:

W najnowszej wersji programu Cscape 10 dostępna jest pogrupowana na konkretne kategorie wstążka paska narzędzi.

W pierwszej zakładce Home i sekcji View możemy dokonać edycji układu pulpitu. Zaznaczamy, które okna mają zostać wyświetlone, mając do wyboru Project Navigator, Project Toolbar, Program Variables oraz Output Window.

W celu zmiany miejsca opisanych wcześniej okien należy chwycić za ich pasek nazwy i spróbować przeciągnąć. Uruchomi to automatycznie pomocniczy panel ze strzałkami, pozwalający przenieść okno w interesujące nas miejsce, co również stanowi nowość w programie Cscape 10.

Użytkownik ma również możliwość skorzystania z konfigurowalnego paska szybkiego dostępu. Pozwala on na dodanie skrótów do preferowanych i najczęściej używanych przez użytkownika funkcji programu np. Conection Wizard, Hardware Config czy Debug Mode.

W Cscape 10 znajdziemy również przycisk szybkiego menu, który przeznaczony jest do otwierania i zapisywania plików oraz przejścia do zaawansowanych ustawień.

Okno ustawień zaawansowanych uruchomi się po wciśnięciu funkcji Settings. Do nowości względem Cscape 9 należy opcja edycji trybu graficznego całego programu:

Zmiany dotyczą również obszaru, w którym tworzymy nasz program drabinkowy.  W najnowszej wersji Cscape 10 istnieje możliwość edycji kolorów, wielkości czcionki oraz kształtu bloków funkcyjnych.

Jednak najbardziej przydatną i rzucającą się w oczy zmianą w interfejsie użytkownika jest możliwość edycji ekranów graficznych w zakładkach głównego okna edycji. Pozwala to na szybką nawigację pomiędzy podłączonymi ekranami oraz zakładką z logiką, bez konieczności zamknięcia okna z ekranami w celu wprowadzenia zmian w programie drabinkowym.

Cscape 10 obsługuje również automatyczne kopie zapasowe. Są one tworzone po zaznaczeniu odpowiedniego pola wyboru. 

Dzięki temu Cscape 10 usprawnia proces przywracania kopi zapasowych, wyświetlając kopie zapasowe bieżącego programu, umożliwiając użytkownikowi wybór kopii zapasowej do przywrócenia.

Edycja ekranów operatorskich

Aby utworzyć nowy ekran w Cscape 10, należy skorzystać z bloku Project Navigator. Rozwijamy w drzewku opcję User Interface i klikamy prawym przyciskiem myszki na Main Screen.

Nowością w oknie edycji ekranów są pogrupowane kategoriami obiekty graficzne, które można dodać do swojego ekranu. Znajdują się one w panelu Project Toolbox. Działa to analogicznie do elementów logiki, dostępnych w tym samym panelu podczas korzystania z zakładki dotyczącej logiki.

Z lewej strony zakładki znajdują się podstawowe opcje zarządzania ekranem, takie jak: przełączanie się pomiędzy kolejnymi ekranami, powiększanie i zmniejszanie ekranu czy ustawienie przyciągania elementów do siatki. W przypadku Cscape 9 wszystkie te opcje znajdowały się u góry zakładki edycji ekranów.

Zmiana koloru tła w Cscape 9 dokonywana jest po wejściu w zakładkę Screens i wybraniu opcji Set Background.

W przypadku Cscape 10 zmiana ta jest bardziej intuicyjna, ponieważ wystarczy kliknąć w odpowiednią ikonkę w pasku z lewej strony. Dodatkowo istnieje nowa opcja ustawienia wzoru lub wgrania wybranego obrazu przez użytkownika i ustawienia go jako nowego tła panelu HMI.

Aby rozbudować wizualizację na panelu operatorskim o niestandardowe obiekty, podczas korzystania z Cscape 9 należało mieć pobraną wersję oprogramowania z dostępem do Symbol Picker’a. Cscape 10 daje możliwość skorzystania od razu z takich obiektów, znajdujących się w zakładce Clipart w Project Toolbox. Ikony, które się tam znajdują, są odpowiednio pogrupowane. Aby dodać je na ekran, wystarczy chwycić za interesujący nas obiekt i przeciągnąć go do swojego ekranu.

Pobieranie programów do sterownika

Zmiany w Cscape 10 nie dotyczą wyłącznie grafiki oraz zaktualizowanego interfejsu użytkownika. Mają one również duży wpływ na logikę – zwłaszcza na pobieranie programów. W tej sekcji opisane zostaną ulepszenia wprowadzone w obsłudze zmiennych podczas pobierania programów. Jest to prawdopodobnie najbardziej oczekiwana zmiana w działaniu zaawansowanej logiki drabinkowej opartej na zmiennych w Cscape.

Aby lepiej zrozumieć różnice, które zostały wprowadzone w tym zakresie wraz z pojawieniem się Cscape 10, należy przypomnieć sposób przypisywania zmiennych programu drabinkowego w poprzedniej wersji oprogramowania.  

W przypadku Cscape 9 w trybie edytora z adresowaniem opartym na rejestrach wszystkie zmienne musiały zostać przypisane samodzielnie przez użytkownika. Poszczególne obszary pamięci sterownika odpowiadają konkretnym typom zmiennych:

• Obszar pamięci %I, %Q, %AI, %AQ dla zmiennych reprezentujących wejścia i wyjścia rzeczywiste
• Obszar pamięci %T, %M dla zmiennych typu BOOL
• Obszar pamięci %R dla zmiennych typu INT, DINT oraz REAL

W trybie edytora z adresowaniem opartym na zmiennych większość z nich przypisywana jest przez Cscape automatycznie, bez ingerencji użytkownika. Wyjątek stanowią jedynie zmienne reprezentujących wejścia i wyjścia rzeczywiste oraz te udostępniane za pomocą sieci. Automatyczne przypisywanie poszczególnych typów zmiennych do obszaru pamięci sterownika w Cscape 9 wygląda następująco:

• Globalne zmienne typu BOOL są przypisywane do %T.
• Globalne zmienne typu INT, DINT, REAL są przypisywane do %R.
• Zmienne typu BOOL z podtrzymaniem są przypisywane do %M.
• Zmienne typu INT, DINT, REAL z podtrzymaniem są przypisywane do %R.

W przypadku Cscape 9, kiedy zmienne podczas tworzenia programu są dodawane, usuwane lub ponownie przypisywane pomiędzy kolejnymi pobraniami do sterownika może dojść do pewnych niezgodności. Obszary pamięci %R i %M zachowują swoje wartości sprzed nowego pobrania. Po nowym pobraniu niektóre z tych obszarów pamięci mogą zostać przypisane do innych zmiennych.

Skutkować to może stanem, w którym istniejące zmienne otrzymają wartości z innych zmiennych a nowopowstałe cechować się będą niezerowymi wartościami. Cscape 10 eliminuje te niezgodności w trybie edytora z adresowaniem opartym na zmiennych dzięki nowemu procesowi pobierania.

W Cscape 10 nie zmienił się sposób przypisywania zmiennych zarówno dla edytora z adresowaniem opartym na zmiennych, jak i rejestrach. Zmienił się natomiast sposób inicjalizacji zmiennych globalnych. W Cscape 9 zmienne globalne są inicjalizowane ściśle na podstawie lokalizacji rejestru i zachowanej jej konkretnej wartości podczas włączenia zasilania. W Cscape 10 nowością jest aktywna kolumna Init Value w oknie Program Variables. Pozwala ona użytkownikowi na ustawienie konkretnej wartości początkowej dla zmiennej przy każdym włączeniu zasilania sterownika oraz między przejsciami z trybu Stop do Run.

W Cscape 10 domyślne zachowanie zmiennych i ich wartości po pobraniu oraz podczas każdej zmiany trybu pracy sterownika i ponownego włączenia zasilania uległo zmianie. W Cscape 10 zmienne globalne, które nie mają określonej wartości początkowej, zawsze będą inicjalizowane na zero.

Ponadto, nie występują już niedopasowania wartości zmiennych, które mogły wystąpić w Cscape 9, ponieważ obecnie zmienne podtrzymujące (Retained Variables) zawsze utrzymują poprzednią wartość, niezależnie od tego, czy rejestr, do którego są przypisane przez Cscape, zmienił się od ostatniego pobrania. Zmienne podtrzymujące, utworzone po wcześniejszym pobraniu programu do sterownika, również zawsze są inicjowane jako zero.

Wprowadzono również pewne zmiany w oknie dialogowym pobierania, które pojawia się za każdym razem, gdy użytkownik wgrywa program do sterownika. Dostępne są dwie opcje. Można ustawić zachowanie bieżących wartości dla wszystkich zmiennych podtrzymujących, co stanowi domyślne zachowanie dla zmiennych w Cscape 10. Drugą opcją jest wyczyszczenie wszystkich zachowanych wartości. Takie rozwiązanie może okazać się przydatne, gdy na ten sam sterownik planujemy wgrać inny, nowy program drabinkowy ze zmiennymi o takich samych nazwach, jak w poprzednim programie.

Ostatnią nowością wprowadzoną przez Cscape 10 jest możliwość dostosowania sposobu zachowania zmiennych globalnych. Korzystające z przycisku szybkiego menu w zakładce Compiler Options użytkownik jest w stanie wybrać jedną z czterech opcji.

Pierwsza opcja pozwala zmiennym globalnym na inicjalizację po wejściu w tryb Run, co jest domyślne. Zmienne globalne z wartością wpisaną w kolumnie Init value będą inicjalizowane tą wartością, w przeciwnym razie będą ustawiane na zero.

Druga opcja sprawia, że wszystkie zmienne globalne są inicjalizowane na zero podczas każdego przejścia do trybu Run, niezależnie od kolumny Init value w oknie Program Variables.

Trzecia opcja sprawia, że zmienne globalne, które nie są przypisywane do obszaru pamięci %T, są podtrzymane. Nie jest to zalecane zachowanie, ale nadal jest możliwe do wyboru.

Czwarta i ostatnia opcja pozwala ustawić zachowanie zmiennych globalnych na te znane z Cscape 9, co stanowić może idealną opcje dla istniejących już programów, utworzonych w poprzedniej wersji oprogramowania.

Cscape 10 i sterowniki serii Canvas

Sterowniki Horner APG najnowszej serii Canvas charakteryzują się dwurdzeniowym procesorem z dedykowanymi rdzeniami: logicznym oraz graficznym. Dzięki temu Cscape 10 posiada obecnie nowy tryb graficzny, ulepszony względem poprzedniej wersji oprogramowania.

Pierwszą rzucającą się w oczy zmianą jest nowe i poprawione menu systemowe z możliwością wyboru widoku liniowego lub siatki.

Wszystkie modele serii Canvas reagują na różne gesty dotykowe na poszczególnych obiektach graficznych. Po menu systemowym oraz obiekcie menu możliwym do dodania na swoim ekranie operatorskim użytkownik jest w stanie nawigować za pomocą przesuwania palcem, co we wcześniejszych seriach sterowników firmy Horner nie było możliwe.

Dostępne jest również narzędzie do automatycznej konwersji grafiki ze starszej wersji do ulepszonej grafiki w momencie wgrywania programu do sterownika.

Zmiany w grafice polegają głównie na przeprojektowanych obiektach, które można dodać do ekranu operatora. Oto kilka przykładowych obiektów graficznych, które różnią się w stosunku do Cscape 9. Pierwszym z nich jest zmieniona obsługa alarmów, wyróżniająca się kolorową grafiką po kliknięciu w obszar alarmów, w celu podjęcia konkretnych decyzji, np. ich wyczyszczenia. Dodatkowo istnieje nowa opcja ustawienia informacji o alarmie jako ikony „dzwonka” ze zmieniającym się tłem informującym o stanie alarmu. Takie rozwiązanie może okazać się przydatne w przypadku, gdy użytkownikowi nie zależałoby na wyświetlaniu alarmów w postaci listy.

Wspomniany wcześniej ulepszony tryb graficzny pozwala na poprawę wizualizacji działania programu w Cscape 10. Dobrym przykładem jest porównanie grafiki aplikacji omawianej w jednym ze szkoleń dostępnych na Poradniku Automatyka.

Cscape 10 – czy warto?

Podsumowując, Cscape 10 jest świetnym rozwiązaniem dla wszystkich klientów, którzy zaopatrzą się w nowe sterowniki serii Canvas. Wszystkie nowe funkcje oprogramowania poprawiają wygodę użytkowania ze sterowników firmy Horner APG oraz pozwalają lepiej zarządzać zmiennymi w programach, co szczególnie może być pomocne w bardziej zaawansowanych aplikacjach.

Cscape 10 sprawdzi się również na poprzednich wersjach sterowników, ponieważ posiada pełną kompatybilność wsteczną w przypadku pobierania programów do sterownika.

Autor artykułu:

Kamil Jaszczur

Student Politechniki Krakowskiej na kierunku Automatyka i Robotyka