Archetypy innowacji w przemyśle 4.0

Integracja zamiast specjalizacji

Naukowcy z Brisbane wskazują, że możemy wyróżnić trzy nadrzędne archetypy innowacji, które zawierają w sobie kilka odrębnych „pod-archetypów”.

Pierwszym z nich jest integracja, czyli dążenie do tego, aby zmiana objęła cały łańcuch wartości. Efektem tego firmy odstępują od specjalizacji w konkretnym obszarze na rzecz integrowania i obsługi wielu elementów. Przykładem może być np. rezygnacja z pośredników na rzecz bezpośredniej komunikacji sprzedażowej z klientami czy też przekształcenie procesu produkcyjnego z modelu push w model pull.

W obrębie archetypu integracji możemy wyróżnić 3 pod-archetypy:

• Innowacje społecznościowe – model związany z trendem open innovation. U jego podstaw leży udostępnienie innym firmom własnych procesów badawczo-rozwojowych, co pozwala przedsiębiorstwu zaangażować do nich dodatkowe osoby z zewnątrz organizacji. Efektem są świeże, innowacyjne pomysły, które pozwalają usprawnić zarówno produkt, jak i sam proces jego powstawania.
• Produkcja jako usługa – model zakładający przejmowanie przez firmy odpowiedzialności za proces produkcji. Pozwala on na przekształcenie pomysłu klienta w fizyczny produkt oraz jego maksymalne spersonalizowanie.
• Masowa personalizacja – zakłada włączenie klienta w łańcuch wartości. Efektem tego, klient ma możliwość dostosowania produktu do swoich potrzeb. Jest to możliwe dzięki inteligentnej produkcji, która daje możliwość produkcji zarówno krótkich serii, jak i pojedynczych sztuk towaru.

Serwityzacja jako sposób na uzupełnienie sprzedaży

Drugim z archetypów innowacji w nowoczesnych modelach biznesowych jest serwityzacja. Polega ona na oferowaniu usług komplementarnych wobec tradycyjnej sprzedaży bądź też zastępowania produktu konkretną usługą.

W jej obrębie możemy wyróżnić 3 pod-archetypy:

• Partnerstwo na cały cykl życia – polega na dodaniu do modelu biznesowego dodatkowego źródła dochodu w postaci kontraktu na usługi realizowane przez cały cykl życia produktu. Usługi te mogą obejmować np. bieżącą analitykę danych i usterek sprzedanych urządzeń.
• Produkt jako usługa – zastępuje sprzedaż produktu jego wypożyczeniem.
• Efekt jako usługa – model pozwalający generować dochody tylko w sytuacji, w której dany produkt dostarcza określone w umowie z klientem efekty. Często to rozwiązanie obejmuje także przejęcie pełnej odpowiedzialności za bezpieczeństwo użytkowania urządzenia oraz aspekty prawne jego użytkowania.

Opinia ekspercka jako usługa

Trzeci archetyp innowacji w modelach biznesowych, nazywany „opinią ekspercką jako usługą”, polega na dzieleniu się wiedzą z klientem i prowadzeniem usług konsultingowych. W ten sposób firma może wykorzystać posiadane know-how w obrębie znajomości danego procesu czy produktu i oferować go w postaci usług doradczych.

Możemy wyróżnić tutaj cztery pod-archetypy:

• Konsulting związany z produktem – uzupełnienie standardowej sprzedaży produktu (charakterystycznej dla modelu 3.0) doradztwem w obrębie jego używania i konserwacji.
• Konsulting związany z procesem – wykorzystanie wiedzy na temat optymalizacji procesów produkcyjnych jako produktu oferowanego klientowi.
• Platformy brokerskie – użycie nowoczesnej, zwirtualizowanej technologii (np. w postaci platform cyfrowych) w celu wymiany informacji, danych i dóbr między firmą a odbiorcami. Przykładem jest np. firma TRUMPF, która oprócz tradycyjnej sprzedaży narzędzi prowadzi platformę, na której zamieszcza wartościowe informacje o parametrach procesowych swoich narzędzi.
• Platformy IoT – rozwiązanie analogiczne względem platform brokerskich, ale bazujące nie na dostarczaniu wiedzy, a analizie danych. Dla przykładu, GE Software Center zaoferował własną platformę IoT Predix swoim klientom, odpowiadając na potrzebę bardziej ekonomicznego planowania przeglądów urządzeń GE.

Artykuł powstał na podstawie whitepapera „Finanse Przemysłu 4.0. Jak inwestować i wygrywać w rewolucji technologicznej?”